Zwaard, zand en sporen
De wind tilt fijn zand over de Kerkbrink alsof iemand nog even het tafelkleed uitschudt na het eten. Op het bankje bij de kerk ligt een tak als een vergeten meetlat; hij past precies tussen verleden en vandaag.
Je hoort hier eerst het droge tikken van klompen in je hoofd, pas daarna het verkeer. De es blinkt in stroken, de rug van het land bolt licht – Rolderrug, zeggen we, met een vanzelfsprekendheid die van vóór ons is. Twee hunebedden liggen iets verderop als stenen ankers: niet plechtig, wel zeker.
Rolde heette rond 1232 Rotlo en groeide uit tot hoofdplaats van dingspel en bestuur in Drenthe; eeuwenlang werden hier regels gemaakt en recht gezet. Nog ouder zijn de hunebedden – neolithische bouw, zo’n vier- tot vijfduizend jaar terug – die elke uitleg met een knik afdoen.
Wat blijft, is niet groots of luid, maar taai: mensen die het land omspitten, een molen die meel geeft, een vrijdagmarkt die het nieuws in weegbakken verdeelt. Het dorpsgeheugen zit niet in marmer, maar in routes: wie van de molen, over de grote Brink naar de Kerkbrink loopt, neemt vanzelf een bocht die zijn opa ook al nam.
Samengevat? Rolde is een zakmes: klein, bruikbaar, en met een geschiedenis die je pas ziet als je ’m openklapt. Het lemmet glimt van gebruik.
Groet uit Rolde,
Jans